Jak określić wartość środka trwałego?
Środki, jakimi dysponuje jednostka lub przedsiębiorstwo, mogą mieć różny charakter. Jednym z ich typów są tak zwane środki trwałe. Charakteryzują się one szeregiem cech, które wyróżniają je na tle innych składników majątku i stanowią o ich szczególnej naturze. Warto więc wiedzieć, co dokładnie jest, a co nie jest środkiem trwałym, aby potrafić rozpoznać tego rodzaju aktywa wśród zgromadzonych przez siebie dóbr. Warto również wiedzieć, jak określić wartość środków trwałych. Można wtedy bowiem przeliczyć ich cenę na środki pieniężne, a taka operacja niejednokrotnie potrafi się przydać.
Czym zatem wyróżniają się środki trwałe? Ich pierwszą, konstytutywną cechą jest to, iż posiadają one postać rzeczową. Ujmując to innymi słowy, są one materialne, namacalne. Odróżnia je to od aktywów, którymi są wartości niematerialne i prawne. Różnicę tę dość prosto można wytłumaczyć na przykładzie spraw związanych z nieruchomościami. Podczas gdy własnościowe prawo do lokalu użytkowego jest wartością niematerialną (nie jest rzeczą, lecz relacją między właścicielem a rzeczą), sam lokal użytkowy to środek trwały. Posiada on bowiem postać rzeczową, materialną, namacalną. Podczas gdy wzniesionego budynku można dotknąć, relacja własności, jaka zachodzi między właścicielem nieruchomości a nieruchomością ma charakter abstrakcyjny.
Kolejną istotną cechą środków trwałych jest to, iż muszą być one odpowiednio długo użytkowane. Dokładnie wiąże się to z tym, że aby dane aktywa mogły być zaliczone do tej grupy, muszą podlegać eksploatacji co najmniej przez rok. Oznacza to, że do środków trwałych nie zaliczymy dopiero co nabytych obiektów takich jak samochody czy nieruchomości. Można je tak zaklasyfikować dopiero wtedy, jeżeli minie rok od momentu ich zakupu. To właśnie taki odstęp czasowy został bowiem uznany za okres po którym dany środek istotnie staje się trwałym, czyli na stałe wchodzi w skład majątku, a nie jest jedynie przejściową własnością. Ostatnią cechą wyróżniającą środki trwałe jest to, iż są one zdatne do użytku i rzeczywiście używane. Nie zaliczymy więc do nich obiektów, które stoją odłogiem, czy to ze względu na wadliwy stan, czy to ze względu na zbędny charakter. Środki trwałe muszą być aktywnie eksploatowane i brać udział w działaniach mających na celu powiększenie majątku.
Co zmienia wartość środka trwałego?
Kiedy wiadomo już, co jest środkiem trwałym, można przystąpić do wyceny tego rodzaju aktywów. Bazę w przypadku takich operacji stanowi wartość początkowa każdego obiektu. Pod tym pojęciem rozumie się albo cenę, za którą nabyto daną rzecz, albo koszt jej wytworzenia. Następnie zaś do wartości początkowej dodaje się lub odejmuje się od niej kolejne kwoty, w zależności od tego, co na przestrzeni czasu działo się ze środkiem trwałym.
Jeśli chodzi o czynniki powiększające wartość środka trwałego, to należą do nich wszystkie te procesy, które przyczyniają się do pomnożenia potencjału użytkowego danego obiektu. Tak więc przypadku, gdy mowa jest o mieszkaniu, to na podniesienie jego wartości wpłynie, chociażby zakończona sukcesem przebudowa bądź modernizacja. Podobnie będzie w przypadku wszystkich tych prac, które przyczynią się do zwiększenia wydajności różnego rodzaju maszyn. Wartość środka trwałego może jednak także ulec zmniejszeniu. Czynnikami, które wpływają na taki obrót spraw, są odpisy amortyzacyjne. Dokonuje się ich co miesiąc w celu systematycznego rozłożenia wartości początkowej.
Mając na uwadze, co wpływa na wartość środka trwałego, można określić ją z mniejszą lub większą dokładnością. W tym celu trzeba przeanalizować całą historię danego składnika majątku o charakterze rzeczowym i stwierdzić, co wpłynęło na zwiększenie, a co na zmniejszenie jego początkowej ceny.